ประเพณีตานก๋วยสลากภัต
เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2562 เวลา 09.00 น.
ที่วัดช้างค้ำวรวิหาร พระอารามหลวง ตำบลในเวียง
อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน นายสัมฤทธิ์ สวามิภักค์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน พลตรี ดุษิต ปุระเสาร์
ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 38 /นายสุรพล เธียรสูตร นายกเทศมนตรีเมืองน่าน
ร่วมกับพุทธศาสนิกชนข้าราชการ ทหาร ตำรวจ นักเรียน นักศึกษา
และพุทธศาสนิกชนประชาชนชาวจังหวัดน่าน ร่วมงานประเพณีถวายสลากภัตรหรือตานก๋วยสลากเพื่อสืบสานศิลปวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่น
ที่สืบทอดมาตั้งแต่ โบราณ ซึ่งประเพณีถวายสลากภัตเป็นประเพณีที่เก่าแก่ของชาวล้านนา
การถวายสลากภัตเป็นประเพณีที่ได้มีการปฏิบัติสืบต่อกันมา
ซึ่งตามประวัติความเป็นมาประเพณีตานก๋วยสลาก
เป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาลได้มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงรุ่นคุณปู่-ย่า/ตา-ยาย/พ่อ-แม่
และลูกหลานในปัจจุบัน
สำหรับในจังหวัดน่าน
ซึ่งปีนี้ตรงกับวันศุกร์ ที่ 13 ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 เดือน กันยายน พ.ศ. 2562
โดยจะเริ่มถวายทานสลากภัตที่ วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร (พระอารามหลวง)
ซึ่งจัดก่อนวัดอื่นๆ ในจังหวัดน่าน เพราะถือว่าเป็นวัดหลวง (กลางเวียง)
และประชาชนชาวน่าน ยึดถือเอางานประเพณีถวายทานลากภัตวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร
เป็นวัดแรก การถวายทานไม่สามารถเจาะจงพระสงฆ์ได้
ถ้าเป็นกองใหญ่พระท่านก็เมตตาไปรับและอ่านข้อความที่เขียนไว้อีกครั้ง
กล่าวอนุโมทนาคาถา และให้พร ส่วนอานิสงส์สลากภัต
เนื่องจากเป็นการทำบุญที่แตกต่างจากธรรมดาเพราะมีการจับสลาก
แล้วก็ถวายไปตามรายชื่อพระภิกษุสามเณรที่จับได้นั้น
การทำบุญนี้เป็นการไม่จำเพาะเจาะจงว่าจะเป็นพระภิกษุรูปใดหรือสามเณรองค์ใดก็ยินดีถวายทั้งนั้น
ทั้งนี้ ต้นสลากภัตร
ทางคณะศรัทธาทุกหมู่เหล่าจะช่วยกันสร้างต้นสลากเป็นรูปต่าง ๆ ปลายยอดกางร่มขึ้น
ตั้งด้วยแรงศรัทธาและความสามัคคี ก๋วยสลากภัตรสานจากไม้ไผ่ หรือที่เรียกว่า
ก๋วยสลาก ข้างในถูกห่อหุ้มด้วยใบขมิ้น และใบตอง บรรจุข้าวสารอาหารแห้ง
อาหารปรุงสุก พริก กะปิ น้ำปลา น้ำมันพืช หอม กระเทียม พริกแห้ง
เครื่องอุป-โภคบริโภค ด้านบน ก๋วยสลาก จะมีใบหมากพลู ไม้ดอกไม้ประดับมัดรวมกัน
มีเทียนบุหรี่ มัดติดไม้เสียบเงินที่เป็นปัจจัย ส่วนในก๋วยสลาก จะมีใบโพยทาน
ที่เขียนไว้ว่า “สลากก๋วยนี้จัดตานอุทิศไปหาคนที่ล่วงลับไปแล้ว
เช่น พ่อแม่พี่น้องญาติมิตร และเจ้ากรรมนายเวร สิ่งศักดิ์สิทธิ์ เทพดาพรหมชั้น
ต่างๆ ถือเป็นประเพณีของคนล้านนา
เรื่องมีอยู่ว่ามีนางยักษิณีตนหนึ่งมักจะเบียดเบียน
ผู้คนอยู่เสมอ ครั้นได้ฟังธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว
นางก็บังเกิดความเลื่อมใสศรัทธานิสัยใจคอที่โหดร้ายก็กลับเป็นผู้เอื้ออารีแก่คนทั่วไปจนผู้คนต่างพากันซาบซึ้งในมิตรไมตรีของนางยักษิณีตนนั้น
ถึงกับนำสิ่งของมาแบ่งปันให้แต่เนื่องจากสิ่งของที่ได้รับมีจำนวนมาก
นางยักษิณีจึงนำสิ่งของเหล่านั้นมาทำเป็นสลากภัต แล้วให้พระสงฆ์ สามเณร
จับสลากด้วยหลักอุปโลกนกรรม คือสิ่งของที่ถวาย
มีทั้งของของมีราคามากและมีราคาน้อยแตกต่างกันไป ตามแต่โชคของผู้ได้รับ
การถวายแบบจับสลากของนางยักษิณีจึงนับเป็นครั้งแรกของประเพณีทำบุญสลากภัตในพุทธศาสนา
[ตานก๋วยสลาก/ตานสลาก/ กิ๋นข้าวสลาก/กิ๋นก๋วยสลากหรือกิ๋นสลาก]
ล้วนแล้วแต่เป็นภาษาของชาวถิ่นล้านนา
ที่มักมีการเรียกขานแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น
แต่ความหมายนั้นเหมือนกันโดยหลักการอาจจะแตกต่างกันไปบ้าง
ในเรื่องของรายละเอียดถ้าเป็นภาษาไทยกลางเรียกว่า "สลากภัต" ประเพณี
"ตานก๋วยสลาก" หรือ "สลากภัต"ของชาวล้านนานิยมปฏิบัติกันตั้งแต่เดือน
12 เหนือถึงเดือนยี่เหนือหรือตั้งแต่เดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคมของทุกปี
สาเหตุที่ถือปฏิบัติกันเช่นนี้ก็เพราะว่า เป็นช่วงที่ชาวบ้านได้ทำนากันเสร็จแล้ว
หยุดพักผ่อนพระสงฆ์ก็จำพรรษาอยู่วัดไม่ได้ไปไหนและบวกกับในช่วงเวลานี้ก็มีผลไม้สุก
เช่น ลำไย มะไฟ สมโอเป็นต้นเมื่อต้นข้าวในนาเริ่มเขียวขจีชาวนาที่มีฐานะไม่ค่อยดีการดำรงชีวิตก็เริ่มขัดสนเมื่อข้าวในยุ้งก็หมดก่อนฤดูกาลเก็บเกี่ยวจะมาถึง
ดังนั้นการตานก๋วยสลากในช่วงนี้จึงเท่ากับว่าได้สงเคราะห์คนยากคนจนเป็นสังฆทานได้กุศลแรงก่อนจะถึงวันตานก๋วยสลาก
1 วันเขาเรียก "วันดา" หรือ
"วันสุกดิบ"วันนี้จะเป็นวันที่ชาวบ้านได้จัดเตรียมข้าวของไม่ว่าจะเป็นของกินหรือของใช้ต่างๆ
สำหรับที่จะนำมาจัดดาใส่ก๋วยสลากและวันนี้มักจะมีญาติสนิทมิตรสหายที่อยู่ต่างบ้านมาร่วมจัดดาสลากด้วย
ซึ่งถือเป็นประเพณีที่จะได้ทำบุญร่วมกันผู้ชายจะเป็นคนสาน ก๋วยสลาก (ตะกร้า)
สำหรับที่จะบรรจุใส่ของกินของใช้ต่างๆก๋วยจะกรุด้วยใบตอง/หรือตองจี๋กุ๊กเมื่อรวบปากก๋วยมัดเสร็จเรียบร้อยแล้วก็จะมีไม้ไผ่เหลาเป็นก้านเล็กๆ
สำหรับเสียบสตางค์/กล่องไม้ขีดไฟ/บุหรี่
เพื่อทำเป็นยอดก๋วยสลากจะมากน้อยบ้างตามแก่กำลังศรัทธาและฐานะ ประเพณีตานก๋วยสลาก
นายสุรพล
เธียรสูตร นายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองน่าน กล่าวว่า “การถวายทานก๋วยสลากภัตร ถือว่า ผู้ทำบุญเป็นคนโชคดี ทั้งผู้รับและผู้ให้
ซึ่งต้องจัดขึ้นที่วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร เป็นวัดของเจ้าผู้ครองนครน่าน
ซึ่งในสมัยโบราณเป็นวัดแรกเริ่มต้น เริ่ม การแข่งเรือยาวประเพณีของจังหวัดน่าน
ที่จะทำการแข่งขันเรือยาว ประเพณีของจังหวัดน่าน นัดเปิดสนาม ในวันที่ 14 -15 กนยายน 2562 นี้
ประสิทธิ์
สองเมืองแก่น
โทร.0848084888
ไม่มีความคิดเห็น
หมายเหตุ: มีเพียงสมาชิกของบล็อกนี้เท่านั้นที่สามารถแสดงความคิดเห็น